bron foto: commons Wikipedia

Het papiervisje en het zilvervisje lijken erg veel op elkaar. Om die reden worden beide diersoorten in deze informatie besproken. Let wel; de ontwikkeling en de leefwijze zijn totaal verschillend wat ervoor zorgt dat de aanpak van beide diersoorten totaal verschillend is. 

Plaats in het dierenrijk

Het papiervisje (Ctenolepisma longicaudata Escherich)

[table id=17 /]

Eerste melding in Nederland 1989

Het zilvervisje (Lepisma saccharine L.)

[table id=2 /]

Eerste wetenschappelijke naamgeving in 1758 door Linnaeus

Algemeen
Het zilvervisje en het papiervisje lijken voor een leek erg veel op elkaar. Beide insecten behoren tot de franjestaarten. Zo veel ze op het oog op elkaar lijken, zo wijken ze van elkaar af voor wat betreft hun leefwijze. Omdat het zilvervisje onder volledig andere omstandigheden leeft en zich ontwikkelt dan het papiervisje, is het belangrijk te weten met welk insect je van doen hebt voordat een bestrijding wordt gestart. Een goede determinatie is dan ook van essentieel belang. Het zilvervisje is al heel lang in Nederland bekend. De aanwezigheid van het papiervisje is echter pas eind vorige eeuw op een aantal plaatsen in Nederland vastgesteld. Inmiddels heeft het een groot deel van bebouwd Nederland veroverd. Zowel het zilvervisje als het papiervisje komen algemeen in Nederland voor en leven alleen binnen gebouwen.

Uiterlijke kenmerken
Zowel het zilvervisje als het papiervisje zijn zeer primitieve insecten. Ze zijn ongevleugeld en hebben aan het achtereind van hun lichaam drie staartdraden (franjestaarten). Aangezien beide soorten erg lichtschuw zijn, worden ze ook niet zo gemakkelijk waargenomen. Bij directe blootstelling aan zonlicht zullen ze binnen een uur worden gedood.

[table id=3 /]

Voedsel
zilvervisje:
Zilvervisjes leven van zetmeel houdende producten en eiwitten. Dit voedsel treffen ze aan bv. op behang (oude lijmresten) of dode insecten.
papiervisje:
Papiervisjes voeden zich vooral met koolhydraten en soms met eiwitten. Dit voedsel treffen ze aan in behang(lijm) en papier en lijm van met name oude boeken.

Ontwikkeling
Zowel het zilvervisje als het papiervisje hebben een onvolledige gedaanteverwisseling. Dit betekent dat het insect dat uit het eitje komt al op het volwassen insect lijkt. Om te groeien vervellen de beestjes.

[table id=5 /]

Verspreiding en habitat
Zilvervisjes komen veelal in kleinere aantallen voor welke zich weinig verplaatsen, terwijl papiervisjes zich tot grote aantallen kunnen ontwikkelen en zich over grote afstanden kunnen verplaatsen. Zilvervisjes houden zich vooral op in vochtige, koele ruimten zoals kelders, badkamers, toiletruimten e.d. Het papiervisje wordt meer aangetroffen in droge ruimten zoals woonkamers onder houten vloeren of parket en op zolders tussen opgeslagen goederen.

Sporen
Aanwezigheid van zilvervisjes en papiervisjes wordt meestal vastgesteld doordat levende of dode exemplaren worden aangetroffen. Vaak in een wastafel of bad, kopjes of een bakje waar ze in terecht komen en vanwege de gladde wanden niet meer uit kunnen komen.

Preventie en bestrijding
Preventie
Het is niet eenvoudig maatregelen te treffen waarmee wordt voorkomen dat zilvervisjes of papiervisjes een woning binnen dringen of er zich ontwikkelen. Wel kunnen omstandigheden zodanig worden aangepast dat deze zo ongunstig mogelijk zijn.
Preventieve maatregelen
Zilvervisje
Voor het zilvervisje geldt over het algemeen: aanpassen van het klimaat. Het vochtgehalte en vaak ook de temperatuur verlagen. Toepassen van een goede ventilatie.

Papiervisje
Voor het papiervisje geldt vooral: het wegnemen van voedselbronnen en het wegnemen van schuilplaatsen. Voorkom loszittende behang waar papiervisjes zich achter kunnen schuilhouden. Ook naden die ontstaan bij het aanbrengen van laminaat/parket dienen worden vermeden. Denk hierbij vooral aan de plintjes. Dit zijn ideale ontwikkelingsplaatsen voor papiervisjes.
Goederen die voor langere tijd worden opgeslagen kunnen het best in kunststof bakken worden geplaats. Waakzaamheid is ook geboden op het moment dat goederen binnen worden gebracht. Let bij het uitpakken of er papiervisjes in aanwezig zijn.

Bestrijding
Niet chemische bestrijding
Goed en regelmatig stofzuigen is een probaat middel ter bestrijding van zilvervisjes en papiervisjes waarbij aandacht vooral uit gaat naar de naden en kieren zoals bij plinten. Ook zolderverdiepingen mogen met stofzuigen niet aan de aandacht ontsnappen met het oog op aanwezigheid van papervisjes.
Wanneer ondanks intensief stofzuigen de overlast niet kan worden weggenomen, is een chemische bestrijding noodzakelijk.

Diatomeeënaarde kan worden toegepast las middel om papiervisjes tegen te gaan. Dit middel kan in naden en kieren worden aangebracht. Wanneer papiervisjes hiermee in aanraking komen wordt het pantser (exoskelet) beschadigs en het beestje zal uitdrogen.

Chemische bestrijding
Bij een chemische bestrijding wordt gebruik gemaakt van een bestrijdingsmiddel. Het advies is om niet zelf met spuitbussen een chemische bestrijding uit te voeren maar dit over te laten aan een deskundige, een bestrijdingstechnicus. Voor iedere bestrijding dient een plan van aanpak te worden opgesteld. De bestrijdingstechnicus is verantwoordelijk voor de uitvoering en/of het toezicht hierop.

Opstellen bestrijdingsplan

Voorafgaande aan het uitvoeren van iedere bestrijdingsactie dient een plan van aanpak te worden opgesteld. Lees hier uitgebreide informatie over een plan van aanpak.

Verspreiding van ziektes
Nog van zilvervisjes, nog van papiervisjes is bekend of zij in staat zijn ziekten te verspreiden. Reden om tot bestrijding over te gaan is vooral gelegen in het wegnemen van hinder, overlast en/of schade.