Bron foto: Wikipedia commons
Plaats in het dierenrijkDe huisspitsmuis (Crocidura russula)
[table id=26 /] Eerste wetenschappelijke naamgeving door Hermann in 1780 1. Algemeen De spitsmuizen wijken af van andere, voor ons bekende muizensoorten, doordat zij niet behoren tot de knaagdieren maar tot de insecteneters. Dit is duidelijk te zien aan de bouw van de kop en aan het gebit. De soort waarmee we het meest in aanraking komen is de huisspitsmuis. Huisspitsmuizen zijn erg nuttige dieren aangezien zij dagelijks grote aantallen insecten verorberen. 2. Overlast Gelet op het feit dat spitsmuizen geen knaagdieren zijn, veroorzaken zij ook geen schade aan goederen of producten door daaraan te knagen. Toch kunnen spitsmuizen wel degelijk overlast bezorgen. Een geliefde schuilplaats is namelijk de spouwmuur van gebouwen. Zeker wanneer ze hier in grotere aantallen aanwezig zijn kunnen zij enorme stank veroorzaken. Mannelijke exemplaren beschikken over een (muskus)klier waarmee een geurstof wordt uitgescheiden, voor ons waarneembaar als typische muskuslucht. Daarnaast kunnen zij omdat zij erg beweeglijk zijn, veel lawaai maken. 3. Uiterlijk De huisspitsmuis is een klein zoogdier dat wel enige gelijkenis vertoont met een mol, zij het dat de huisspitsmuis veel kleiner is. Een huisspitsmuis is ongeveer 8-9 cm groot, is grijs tot grijsbruin van kleur en heeft een lange spitse snuit die wel iets weg heeft van een slurf. Anders dan bij de muizensoorten die echte knaagtanden hebben, bezitten huisspitsmuizen scherpe, op spijkers gelijkende tanden waarmee gemakkelijk insectenpantsers kunnen worden kapot gebeten. 4. Voedsel Huisspitsmuizen voeden zich over het algemeen met insecten en hun larven, spinnen, slakken en soms ook zaden en noten. Ze hebben een zeer snelle spijsvertering waardoor zij dagelijks grote hoeveelheden voedsel moeten verorberen, soms wel tot 2x hun lichaamsgewicht. 5. Ontwikkeling Spitsmuizen zijn zoogdieren. Dit betekent dat zij levende jongen ter wereld brengen en deze in het nest enige tijd worden gezoogd. In Nederland en België hebben ze gemiddeld 2 – 4 worpen per jaar met een gemiddelde nestgrootte van 4 – 6 jongen per worp. Spitsmuizen worden ca. anderhalf jaar oud. 6. Verspreiding en habitat Spitsmuizen komen algemeen verspreid over Nederland en België voor. Ze leven in droge graslanden, bosranden op op plaatsen waar voldoende beschutting is door bladeren en andere grondbedekking. Met gras maken ze een nest, in holen in de grond. Ze kunnen zich ook goed schuilhouden en ontwikkelen in spouwmuren waar ook vaak voldoende voedsel aanwezig is. Het zijn nachtdieren, ze jagen dan ook vooral ‘s nachts. 7. Sporen Aanwezigheid van spitsmuizen is op zich gemakkelijk te herkennen. De uitwerpselen zijn namelijk zeer herkenbaar. Doordat ze voor een groot deel uit zand bestaan, vallen de uitwerpselen gemakkelijk uit elkaar wanneer ze tussen duim en wijsvinger worden fijngewreven. Wanneer deze materie dan in het licht wordt gehouden zijn glinsteringen zichtbaar, afkomstig van chitinedeeltjes welke afkomstig zijn van insectenhuidjes. De uitwerpselen worden op vaste plaatsen bij elkaar weggelegd, zogeheten latrines, waar ze ook vaak tegen de muur zijn geplakt. Ondanks dat, wordt aanwezigheid van spitsmuizen nog vaak verward met aanwezigheid van bruine ratten. Uitwerpselen kunnen bij onvoldoende deskundigheid worden aangezien als uitwerpselen van bruine ratten. Deze uitwerpselen zijn echter veel kleveriger wanneer ze nog enigszins vers zijn. In uitgedroogde vorm zijn ze stevig. 8. Preventie en bestrijding Preventie Normaliter leveren huisspitsmuizen geen problemen op waardoor bestrijding niet tot nauwelijks noodzakelijk is. Problemen kunnen zich eventueel voordoen wanneer grotere aantallen in de spouwmuur aanwezig zijn. Het is dan ook zaak om openingen naar de spouwruimte goed af te dichten, Denk hierbij vooral aan de open stootvoegen of ventilatievoegen maar ook andere openingen die zich tot een hoogte van 60 cm. boven het maaiveld in de muren bevinden. Bestrijding Het zal niet vaak voorkomen dat spitsmuizen moeten worden bestreden. Er bestaan geen bestrijdingsmiddelen die eventueel ingezet zouden kunnen bij een bestrijding van spitsmuizen. Bestrijdingsmiddelen die worden toegepast voor de bestrijding van huismuizen zullen niet tot nauwelijks resultaat bieden, aangezien spitsmuizen insecteneters zijn. Het beste resultaat wordt bereikt met het treffen van weringsmaatregelen zoals hierboven genoemd. Spitsmuizen zijn vooral ‘s nachts actief waardoor ze ook dan vaak de spouwruimte verlaten. Dit is dan ook het beste moment om deze openingen af te sluiten. Spitsmuizen die worden ingesloten zullen echter snel dood gaan aangezien het voedselaanbod in de spouwmuur over het algemeen te klein is. Het plaatsen van klemmen welke zijn voorzien van bv. pindakaas als lokstof, heeft ook soms resultaat 9. verspreiding ziekten Er zijn geen gegevens bekend dat spitmuizen ziekten zouden kunnen verspreiden.