De bedwants of wandluis
Dierenrijk | afdeling | klasse | Orde | Familie |
|
|
|
|
|
| geleedpotigen |
|
|
|
|
| insecten |
|
|
|
|
| Hemiptera (halfvleugeligen) Onderorde: Heteroptera (wantsen) |
|
|
|
|
| Cimicidae |
1. Algemeen
De bedwants is een insect dat bezig is met een hernieuwde opmars. Na de jaren ’50 in de vorige eeuw kwamen bedwantsen in de westerse wereld nog nauwelijks voor. Redenen hiervoor zijn meerledig zoals o.a. het gebruik van synthetische insecticiden, betere woningen, betere hygiëne. Maar sinds het begin van deze eeuw is een toename van bedwantsen merkbaar. De lange periode van afwezigheid heeft ervoor gezorgd dat het diertje aan de aandacht is ontsnapt en dat het daarom in veel gevallen ontbreekt aan kennis. Kennis om ze te herkennen en/of kennis om ze te bestrijden. In heel veel gevallen worden mensen van het bekende kastje naar de muur gestuurd alvorens men tot de ontdekking komt dat klachten ontstaan door bedwantsen. Lees bijvoorbeeld de ervaringen van een vrouw welke verhaal eerder in het Dagblad van het noorden is verschenen.
3. Uiterlijke kenmerken
Bedwantsen zijn kleine insecten roodbruin van kleur. Een volwassen bedwants is ongeveer 6 mm. groot. Bedwantsen die uit de eitjes tevoorschijn komen lijken al op de volwassen insecten, maar slechts 1,5 mm. Groot. Voor op de kop beschikken ze over een verlengde snuit waarmee ze door de menselijke huid kunnen steken om een bloedmaaltijd te nuttigen. Op het achterlijf zijn rudimentair aangelegde voorvleugels aanwezig, achtervleugels ontbreken geheel. Rudimentair betekent dat ze in aanleg aanwezig zijn maar dat ze deze niet kunnen gebruiken. Bedwantsen kunnen dus niet vliegen. Bedwantsen hebben een zeer plat, ovaalvormig tot rond lichaam, waarmee het mogelijk is dat ze zich in allerlei kleine openingen zoals naden, kieren en gaatjes kunnen schuilhouden. Ze zijn lichtschuw en houden zich overdag schuil op donkere plaatsen. Wanneer ze een bloedmaaltijd hebben genuttigd, is het achterlijf opgezwollen.
4. Voedsel
Bedwantsen zijn parasieten. Dat wil zeggen dat zij leven ten koste van een ander organisme waarmee het samenleeft. Hierdoor houden zij zich in stand en kunnen zij zich vermenigvuldigen. De bedwants is, om te overleven, volledig afhankelijk van bloed dat het afneemt van gewervelde organismen, waaronder de mens. De bloedmaaltijd is nodig om zich te kunnen vervellen tot een volgend ontwikkelstadium.
5. Ontwikkeling
Bedwantsen leggen eitjes. De hoeveelheid eitjes en de snelheid van ontwikkeling van bedwantsen is sterk afhankelijk van de temperatuur. Onder 13 0C staat de ontwikkeling volledig stil maar gaan ze niet dood. Temperaturen boven de 36 0C zorgen voor beschadiging met afsterving tot gevolg. Tussen deze temperaturen neemt de ontwikkelingssnelheid met verhoging van de temperatuur toe. Bij temperaturen voor een langere tijd onder 0 0C en boven 55 0C worden bedwantsen gedood.
Een volwassen bedwants legt gemiddeld 15-25 eitjes per week, wat oploopt tot ca. 500 eitjes gedurende haar leven. Gemiddeld duurt de ontwikkeling van ei tot volwassen bedwants 1½ maand. Bedwantsen hebben een onvolkomen gedaanteverwisseling. Dit betekent dat jonge bedwantsen wanneer zij uit het eitje komen al op het volwassen insect lijken, zij het een stuk kleiner (1,5 mm.). In de periode naar volwassenheid groeit een bedwants door regelmatig te vervellen, in totaal 5 keer.
Bij aanwezigheid van bedwantsen kunnen vervellingshuidjes worden aangetroffen. Voor elke vervelling is een bloedmaaltijd noodzakelijk. Dit betekent dat zij eens per 8-9 dagen een bloedmaaltijd moeten nuttigen. Bedwantsen vinden hun gastheer door de CO2 die zij uitstoten en waardoor bedwantsen worden aangetrokken. Wanneer er geen bloedmaaltijd beschikbaar is, kunnen bedwantsen in een ‘schijndood’ situatie een periode van wel een jaar overleven in hun schuilplaats. Komt hierna een bloedmaaltijd beschikbaar zullen de bedwantsen direct tevoorschijn komen om deze te nuttigen.
6. Verspreiding en habitat
Bedwantsen leven binnen gebouwen. Ze worden vooral aangetroffen in hotels, jeugdherbergen, hostels, vakantieparken e.d. veroorzaakt omdat hier een grote wisseling van mensen plaats vindt. Bedwantsen verspreiden zich namelijk in de veel gevallen door mee te liften in de bagage. Op deze wijze kunnen ook woningen besmet raken. Omdat enkele exemplaren nagenoeg nooit worden waargenomen en dat bij beten niet direct aan bedwantsen wordt gedacht, wordt een besmetting in een woning vaak pas in een later stadium ontdekt en hebben bedwantsen de gelegenheid gehad om zich te vermenigvuldigen. Binnen gebouwen kunnen bedwantsen zich verspreiden via openingen/kieren tussen verschillende ruimten. In een hotel betekent dit al vaak naar ruimten op dezelfde verdieping maar ook naar ruimten op een verdieping lager of hoger. In hotels e.d. kunnen ze ook gemakkelijk door bedlinnen worden verspreid omdat dit bij de schoonmaak vaak met een kar van kamer naar kamer wordt verplaatst.
7. Sporen
Bedwantsen kunnen op verschillende manieren worden vastgesteld:
- Door signaleren van levende of dode exemplaren of van vervellingshuidjes
- Door vaststellen van beten
- Aantreffen van uitwerpselen; o.a. donkere stippen op bedlinnen
- Met behulp van een detectiehond. Lees hier meer over de werking van een bedwantsenhond.
8. Preventie en bestrijding
Preventie
Particulieren:
Verspreiding van bedwantsen vindt voornamelijk plaats doordat ze worden meegenomen vanuit een locatie met een bedwantsenbesmetting. Vanuit een hotelkamer, B&B, vakantiepark e.d. Via de bagage liften bedwantsen mee. Gelet op de toenemende verspreiding is allertheid geboden.
- zet geen bagage direct op het bed bij aankomst in een logeerlocatie
- check eerst het bed op eventuele aanwezigheid van bedwantsen, kijk goed naar de naden van het matras of in de kieren van het bed en de ombouw ervan.
- laat verdachte bagage bij thuiskomst buiten staan. Een mogelijkheid is om de koffer in een plastic zak in te pakken en deze in zijn geheel enige dagen in een diepvries bij -20°C te doen.
Bestrijding
Bestrijding van bedwantsen is niet eenvoudig. Dit betekent dat het nagenoeg onmogelijk is om als particulier of als bedrijf, een probleem met bedwantsen op te lossen. Dringend advies is dan ook om de bestrijding van bedwantsen over te laten aan een professional, een deskundige bestrijdingstechnicus. Daarnaast komt wereldwijd resistentie voor tegen de meest toegepaste insecticiden. Resistentie betekent dat bedwantsen minder, of geheel niet gevoelig zijn voor het insecticide en er dus minder goed of niet door worden gedood.
Voor iedere bestrijding dient een plan van aanpak te worden opgesteld. Lees meer over informatie m.b.t. een plaagdierbeheersplan.
9. Schade gezondheid
Er zijn veel studies uitgevoerd om na te gaan of bedwantsen ziekten van mens op mens kunnen overdragen. Hiervan is tot op heden geen bewijs aangetroffen. Beten kunnen echter wel behoorlijke overlast verzorgen welke wel enkele weken kunnen aanhouden of littekens veroorzaken. Beten kunnen ook allergische reacties veroorzaken.
Misschien een groter probleem is de psychische reactie die bedwantsen bij sommige mensen kunnen veroorzaken. Deze kunnen variëren van slaapproblemen tot extreme angst voor of bezorgdheid om bedwantsen, tot waanideeën die nog lang na een probleem met bedwantsen kunnen aanhouden. In sommige gevallen is hulp nodig om de slachtoffers te begeleiden.
Bedwantsen moeten niet worden verward met: vogelmijten en vlooien
.