Doelstelling van het meldpunt
De doelstelling van het meldpunt is om overlast van ratten te voorkomen door dit per individuele gemeente structureel aan te pakken. Dit is mogelijk wanneer meldingen, afkomstig van zowel privé als van openbaar terrein, zo veel mogelijk centraal op dit punt binnen komen. Doordat de meldingen door KiBO worden bewaakt, wordt zichtbaar wanneer plotseling het aantal meldingen in een bepaald gebied sterk toeneemt: ‘early warning’. Doordat latent aanwezige overlastsituatie worden gesignaleerd wordt grootschalige overlast voorkomen.
Duurzaam plaagdierbeheer; goed voor milieu en dierenwelzijn
Vaak wordt verband gelegd tussen de toenemende overlast en het verbod om buiten gebouwen chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dit verbod is op 1 januari 2017 definitief van kracht geworden. Of dit daadwerkelijk zo is, en wat dan de eventuele oorzaak hiervan is, daar kunnen we alleen maar naar gissen.
Wat wel een feit is, is dat men bij het inwerking treden van het verbod, niet of te weinig heeft stil gestaan bij mogelijke effecten die dit verbod met zich mee zouden kunnen brengen. ‘Natuurlijk’ moet gezegd worden dat een verbod op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen buiten gebouwen mogelijk en ook noodzakelijk is. Iedereen, met name burgers, dienen er wel over te worden geïnformeerd. Gelijktijdig zou informatie moeten worden verstrekt over alternatieve maatregelen dan kunnen en moeten worden genomen om eventuele overlast te voorkomen. De bestrijdingsbranche is hiervan voldoende op de hoogte, de burger echter niet. Het ontbreekt nog immer aan goede voorlichting en aan de mogelijkheid om aanwezigheid van ratten te melden, nog los van het feit dat daar ook goede opvolging aan wordt gegeven.
Vanaf nu is er op de website van het kennisinstituut ‘KiBO-ongedierte’ een meldpunt ingericht waar meldingen van ratten kunnen worden doorgegeven. De meldingen worden door KiBO bewaakt en continu geanalyseerd. Op het moment dat er een potentieel risico op overlast wordt gesignaleerd, zal contact worden opgenomen met betreffende gemeente. Iemand die een melding doet ontvangt per ommegaande informatie over ratten. Hoe meer meldingen er worden gedaan, hoe betrouwbaarder de analyse en hoe sneller latent aanwezige rattenoverlast in een zeer vroegtijdig stadium kan worden gesignaleerd. Grote overlastsituaties kunnen hiermee in de toekomst worden voorkomen. Gemeenten kunnen inwoners ertoe bewegen om melding te doen door een link aan te leggen op de gemeentelijke website, waarmee burgers rechtstreeks naar de rattenmelder worden geleid.
Verantwoordelijkheid
Zowel in Nederland als in België geldt dat de eigenaar van een woning zelf verantwoordelijk is voor de preventie en bestrijding van ratten in de eigen woning en op eigen terrein. Anders is het wanneer overlast van ratten afkomstig is van openbaar terrein. Op dat moment is de gemeente hiervoor verantwoordelijk. Zijn ratten afkomstig vanuit een sloot, vaart of ander water dat in eigendom is van bv. een waterschap, dan zijn zij hiervoor verantwoordelijk. In België is in dat geval de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) verantwoordelijk.
Op dit moment verschilt het van gemeente tot gemeente, dat burgers de mogelijkheid hebben om ratten te melden. Nog veel gemeenten hebben deze mogelijkheid niet, andere gemeenten bieden de mogelijkheid om ratten te melden wanneer ze worden waargenomen op openbaar terrein. Doordat in veel gevallen ratten niet gemeld worden, wordt hiervan geen goed beeld verkregen waardoor een probleem pas serieus wordt genomen wanneer er al langdurig sprake is van rattenoverlast en deze zich vaak al over een groot gebied heeft verspreid. Gevolg is dat het leefgenot van inwoners wordt aangetast en grootschalige ingreepnoodzakelijk is.
Ratten
In Nederland en België zijn een tweetal rattensoorten die voor overlast kunnen zorgen. Dit zijn de bruine- en de zwarte rat. Bruine ratten komen verspreid over geheel Nederland en België voor. Zwarte ratten komen vooral voor in onze havengebieden en in Nederland in de kop van Limburg en Oost Brabant. In België zijn ook zwarte ratten wijd verspreid over geheel Vlaanderen. Over het algemeen worden zwarte ratten vooral aangetroffen op agrarische bedrijven. Bruine ratten leven daar waar mensen leven. De mens zorgt namelijk voor gunstige omstandigheden zoals voedsel en gunstige schuil- en nestelgelegenheid. We zijn er ons vaak niet van bewust dat we deze gunstige omstandigheden creëren. Denk daarbij aan gebreken aan een rioolstelsel, het houden van kippen en al helemaal bij een combinatie van beide factoren.
Meer informatie leest u elders op deze site
Risico m.b.t. de aanwezigheid van ratten
Ratten dragen ziektekiemen bij zich en kunnen veroorzaker zijn van infectieziekten. De belangrijkste is wel Leptospirose, de ziekte van Weil wat kan worden opgelopen wanneer men met een open wond in contact komt met oppervlaktewater dat besmet is door urine van bruine ratten. Ook het hantavirus kan door ratten worden verspreid. Meer informatie over deze infectieziekten kunt u lezen op de website van RIVM: https://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Veelgestelde_vragen/Infectieziekten/Vragen_en_antwoorden_ziekte_van_Weil